Version 1.1 of the definition has been released. Please help updating it, contribute translations, and help us with the design of logos and buttons to identify free cultural works and licenses!

Definition/Eo: Difference between revisions

From Definition of Free Cultural Works
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
(tuta traduko)
Line 1: Line 1:
{{definition-langs}}
{{definition-langs}}


{{divbox|1=gray|2=Frima versio|3=Ĉi tiu estas la '''1.1''' firma versio de la difino. La versia numero estos aktualigita kun la ado de la difino. La ŝanĝebla versio de la difino estas en[[Definition/Unstable]] (''angle''). Bonvolu legi [[authoring process]] (''angle'') pri plia informoj kaj [[translations]] (''angle'') se vi volas kontribui por versio en malsama lingvo.
{{
divbox|1=gray|2=Stabila versio|3=Ĉi tio estas la esperanta traduko de la stabila versio '''1.1''' de la difino. La versinumero estos ĝisdatigita kiam la difino disvolvas. La ŝanĝebla versio de la difino povas esti trovita ĉe [[Definition/Unstable]]. Vidu [[authoring process|aŭtora procezo (angle)]], kaj vidu [[translations|traduko (angle)]] se vi volas kontribui version en alia lingvo.
}}


<div style="text-align:right;">[[Definition/Eo/1.0|'''1.0''' Versio]]</div>
== Resumon ==
}}
 
<!--
Ĉi tiu dokumento difinas "Liberajn Kulturajn Verkojn" kiel verkojn aŭ esprimojn kiuj povas esti libere studataj, aplikataj, kopiataj kaj/aŭ modifataj, de iu ajn, por iu ajn celo. Ĝi ankaŭ priskribas certajn permeseblajn restriktojn kiuj respektas aŭ protektas ĉi tiujn esencajn liberojn. La difino distingas inter liberaj verkoj, kaj [[Licenses|liberaj licencoj] (angle) kiuj oni povas uzi por laŭleĝe protekti la statuson de libera verko. La difino mem ne estas permesilo; ĝi estas ilo por determini ĉu verko aŭ permesilo devus esti konsiderata ''liberan''.
== Riassunto==
 
== Enkonduko ==
 
Sociaj kaj teknologiaj antaŭeniroj ebligas, por kreskada parto de la homaro ''eniri, krei, modifi, publikigi'' kaj ''distribui'' diversajn verkojn - artaĵojn, sciencajn kaj edukajn verkojn, programaron, artikolojn - resume: ''io ajn kiu povas esti reprezentita en cifera formo''. Multaj komunumoj formiĝis por praktiki tiujn novajn eblecojn kaj krei riĉecon de kolektive reuzeblaj verkoj.


Questo documento definisce le "Opere Culturali Libere" (''"Free Cultural Works"'') come opere o espressioni che possono essere liberamente studiate, utilizzate, copiate e/o modificate da chiunque, per qualsiasi scopo. Esso inoltre descrive determinate restrizioni permesse, che rispettano o proteggono queste libertà essenziali. La definizione distingue tra ''opere libere'' e ''[[licenses|licenze libere]]'' che possono essere usate per proteggere legalmente lo status di un'opera libera. La definizione in sé ''non è'' una licenza; è uno strumento per determinare se un opera o licenza possa essere considerata "libera".
Plej multe da aŭtoroj, en ĉia ajn kampo kun ĉia ajn amatora aŭ profesia statuso, havas veran intereson en preferanta ekologia sistemo kie verkoj povas esti disvastigitaj, reuzitaj kaj derivitaj en kreemaj manieroj. Ju pli facile reuzi kaj derivi verkojn, des pli riĉaj niaj kulturoj fariĝas.


== Preambolo ==
Por certigi la gracian funkciadon de ĉi tiu ekologia sistemo, verkoj de aŭtoreco devus esti liberaj, kaj kun ''libereco'' ni celas:
I progressi sociali e tecnologici rendono possibile a una crescente parte dell'umanità di ''accedere, creare, modificare, pubblicare e distribuire'' vari tipi di opere - opere d'arte, materiali scientifici ed educativi, software, articoli - in breve: ''tutto ciò che può essere rappresentato in forma digitale''. Molte comunità si sono formate per esercitare queste nuove possibilità e creare un'abbondanza di opere collettivamente riutilizzabili.


Molti autori, qualunque sia il loro campo di attività, qualunque sia il loro status dilettantistico o professionale, hanno un genuino interesse nel favorire un ecosistema in cui le opere possano essere diffuse, riutilizzate e derivate in modo creativo. Più facile è riutilizzare e derivare opere, più ricca diventa la nostra cultura.
* la '''libereco uzi la verkon''' kaj ĝui la avantaĝojn per uzi ĝin
* la '''libereco studi la verkon''' kaj apliki scion derivitan
* la '''libereco fari kaj disdoni kopiojn''', tute aŭ parte, de la informo aŭ esprimo
* la '''libereco ŝanĝi kaj plibonigi''' kaj publikigi derivitajn verkojn


Per assicurare il buon funzionamento di questo ecosistema, le opere autorali devono essere ''libere'', e per ''libertà'' intendiamo:
Se aŭtoroj ne ekagas, iliaj verkoj estas kovritaj per ekzistantaj kopirajtaj leĝoj, kiuj severe limiĝas kio aliuloj povas kaj ne povas fari. Aŭtoroj povas fari iliajn verkojn liberaj per elekti inter kelkaj laŭleĝaj dokumentoj nomataj permesiloj. Aŭtoro kiu elektas meti ilian verkon sub ''libera permesilo'' ne perdas siajn tutajn rajtojn, sed ĝi donas iu ajn la liberojn listitajn ĉisupre.
* la '''libertà di usare''' l'opera e di goderne i benefici derivanti dall'uso
* la '''libertà di studiare''' l'opera e di impiegare la conoscenza acquisita da essa
* la '''libertà di creare e ridistribuire copie''', in tutto o in parte, dell'informazione o espressione
* la '''libertà di fare modifiche e miglioramenti''', e di distribuire opere derivate


Se gli autori non intervengono, le loro opere sono coperte dalle leggi sul copyright esistenti, che limitano gravemente ciò che gli altri possono o non possono fare. Gli autori possono rendere libere le loro opere scegliendo tra una serie di documenti legali denominati licenze. Per un autore, scegliere di porre la propria opera sotto una ''licenza libera'' non significa che perderanno tutti i loro diritti, ma che danno a chiunque le libertà sopra elencate.
Gravas ke iu verko kiu asertas ke ĝi estas libera provizas, praktike kaj senriske, la supre menciitajn liberojn. Ĉi tial ni sube donos precizan '''difino de libereco''' por permesiloj kaj por verkoj de aŭtoreco.


È importante che qualsiasi opera sostenga di essere libera, fornisca, praticamente e senza alcun rischio, le suddette libertà. Questo è il motivo per cui noi di seguito diamo una precisa ''definizione di libertà'' per le licenze e per le opere autorali.
== Identigi Liberajn Kulturajn Verkojn ==


== Identificare le Opere Culturali Libere ==
Ĉi tio estas la ''Difino de Libera Kultura Verkoj'', kaj kiam priparolanta vian verkon, ni instigas vin mencii ĉi tiun difinon kiel "Ĉi tio estas libere permesilita verko, kiel klarigita en la ''Difino de Libera Kultura Verko''." Se vi ne ŝatas la terminon "Libera Kultura Verko," vi povas uzi la ĝeneralan terminon "Libera Enhavo," aŭ anstataŭ referenci al unu el la [[Existing Movements|nunaj movadoj]] (angle) kiuj esprimas similajn liberojn en pli specifaj kuntekstoj. Ni ankaŭ instigas vin uzi la [[logos and buttons|emblemojn kaj butonojn de Liberaj Kulturaj Verkoj]] (angle), kiuj estas senkopirajta.


Questa è la ''Definizione di Opere Culturali Libere'', e quando descrivete il vostro lavoro, vi incoraggiamo a fare riferimento a questa definizione, come ad esempio in, "Questa è una opera liberamente licenziata, come spiegato nella ''Definizione di Opere Culturali Libere''". Se non vi piace il termine "Opere Culturali Libere", potete usare il termine generico "Contenuto Libero", o fare invece riferimento a uno dei movimenti esistenti che esprimono libertà simili in contesti più specifici. Vi incoraggiamo inoltre a usare i [[logos and buttons|Loghi e i bottoni ''Free Cultural Works'']], che sono nel pubblico dominio.
Ni volas informi vin ke tiela identigo ''ne'' certigas la rajtojn en ĉi tiu difino; por via verko esti vere libera, vi devas uzi unu el la Liberaj Kulturaj [[Licenses|Permesiloj (angle)]] aŭ esti senkopirajta.


Per favore, tenete presente che tale identificazione ''non'' conferisce realmente i diritti descritti in questa definizione; perché la vostra opera sia veramente libera, deve usare una delle ''Free Culture [[Licenses]]'' o essere nel pubblico dominio.
Ni malinstigas vin uzi aliajn terminojn identigi Liberajn Kulturajn Verkojn kiuj ne transportas klaran difinon de libereco, kiel "malfermitan enhavon" kaj "malferma eniro". Ĉi tiuj terminoj estas ofte uzataj por temi pri enhavo kiu estas havebla laŭ "malpli restriktaj" terminoj ol tiuj de nunaj kopirajtaj leĝoj, aŭ eĉ por verkoj kiuj estas nur "haveblaj en la TTT".


Vi scoraggiamo dall'usare altri termini per identificare le Opere Culturali Libere, che non comunichino una chiara definizione di libertà, come "Contenuto Aperto" e "Accesso Aperto". Questi termini sono spesso usati per fare riferimento a contenuti disponibili in termini "meno restrittivi" di quelli delle esistenti leggi sul copyright, o anche per opere che sono semplicemente "disponibili sul Web".
== Difini Liberajn Kulturajn Permesilojn ==


== Definire le Free Culture Licenses ==
Permesiloj estas laŭleĝaj instrumentoj per kiu la posedanto de certaj laŭleĝaj rajtoj povus transloki ĉi tiuj rajtoj al triaj partioj. Libera Kulturo Licencoj ne forprenas iujn rajtojn -- ĉiam ili estas laŭvole akcepteblaj, kaj se akceptataj, ili donas liberojn kiujn kopirajta leĝo sole ne provizas. Kiam akceptitaj, ili neniam limiĝas aŭ reduktas nunajn sendevigojn en kopirajtaj leĝoj.


Le licenze sono strumenti legali attraverso i quali i possessori di determinati diritti legali possono trasferire tali diritti a terze parti. Le Free Culture Licenses non portano via alcun diritto -- la loro accettazione è sempre facoltativa, e se accettate, esse garantiscono libertà che le leggi sul copyright da sole non possono fornire. Quando accettate, non limitano o riducono mai le esenzioni esistenti nelle leggi sul copyright.
=== Esencaj liberecoj ===


=== Libertà essenziali ===
Por esti agnoskita kiel "libera" sub ĉi tiu difino, permesilo devas doni la sekvontajn liberojn senlime:


Perché venga riconosciuta come "libera" in base a questa definizione, una licenza deve garantire le seguenti libertà senza limitazioni:
* '''La libero por uzi kaj fari la verkon:''' La permesilito devas esti
permesita uzi la verkon, private aŭ publike. Por specoj de verkoj kie ĝi estas rilata, ĉi tiu libereco inkluzivus ĉiujn derivitajn uzojn ("rilataj rajtoj") kiel ludadon aŭ interpretadon de la verko. Devas esti neniuj esceptoj rigardantaj, ekzemple, politikaj aŭ religiaj konsideroj.
* '''La libero por studi la verkon kaj apliki la informojn:''' La permesilito devas esti permesita esplori la verkon kaj uzi la scion akiritan de la verko en iu maniero. La permesilo ne havas permeson, ekzemple, restrikti "retroprojektadon".
* '''La libero por distribui kopioj:''' Kopioj povus esti venditaj, interŝanĝitaj aŭ fordonitaj senpage, kiel parto de pli granda verko, kolekto, aŭ sendepende.  Devas esti neniu limo je la kvanto de informoj kiuj povas esti kopiitaj. Ankaŭ tie devas ne esti iu limo je kiu povas kopii la informojn aŭ sur kien la informojn povas esti kopiitaj.
* '''La libero por distribui derivaĵojn:''' Por doni al ĉiu la kapablon plibonigi la verkon, la permesilo ne devas limigi la liberon por distribui modifitan version (aŭ, por fizikaj verkoj, verkoj iel derivitaj de la originala), sen konsidero de la intenco kaj celo de tiaj modifaĵoj. Tamen, iuj restriktoj povus esti aplikitaj por protekti ĉi tiujn esencajn liberojn aŭ la atribuon de aŭtoroj (vidu malsupre).


* '''La libertà di usare e rappresentare l'opera:''' al licenziatario deve essere permesso di poter fare qualsiasi uso, privato o pubblico, dell'opera. Per le tipologie di opera dove ciò è rilevante, questa libertà deve comprendere tutti gli usi derivati ("diritti correlati") come la rappresentazione o interpretazione dell'opera. Non deve esserci alcuna eccezione riguardante, ad esempio, considerazioni politiche o religiose.
=== Permeseblaj restriktoj ===
* '''La libertà di studiare l'opera e impiegarne le informazioni:''' al licenziatario deve essere permesso di esaminare l'opera e di usare la conoscenza ottenuta da essa in qualsiasi modo. La licenza non può, ad esempio, limitare il "reverse engineering".
* '''La libertà di redistribuire copie:''' le copie possono essere vendute, scambiate o cedute gratuitamente, come parte di un'opera più grande, una raccolta, o indipendentemente. Non devono esserci limiti al quantitativo di informazione che può essere copiato. Non deve inoltre esserci alcun limite su chi possa copiare l'informazione o su dove l'informazione possa essere copiata.
* '''La libertà di distribuire opere derivate:''' al fine di dare a chiunque la possibilità di fare miglioramenti ad un'opera, la licenza non deve limitare la libertà di distribuire una versione modificata (o, per opere fisiche, un'opera in qualche modo derivata dall'originale), indipendentemente dall'intento e scopo di tali modifiche. Ad ogni modo, alcune restrizioni possono essere applicate per proteggere queste libertà essenziali o l'attribuzione degli autori (si veda sotto).


=== Restrizioni ammissibili ===
Ne ĉiuj restriktoj de la uzo aŭ disdonado de verkoj malhelpas esencajn liberojn.  Precipe postuloj por atribuo, por simetria kunlaboro (t.e., "kopilefto"), kaj por la protekto de esenca libereco oni rigardas kiel [[Permissible restrictions|permesebla restriktoj]] (angle).


Non tutte le restrizioni sull'uso o distribuzione delle opere ostacolano le libertà essenziali. In particolare, requisiti per l'attribuzione, la collaborazione simmetrica (ovvero il "copyleft"), e per la protezione delle libertà essenziali sono considerati [[permissible restrictions|restrizioni ammissibili]].
== Difini Liberajn Kulturajn Verkojn ==


== Definire le Opere Culturali Libere ==
Por esti konsiderita liberan, verkon devas esti kovrita de Libera Kulturo Permesilo, aŭ sia jura statuso devas provizi la samajn esencajn liberojn specifitajn super. Ĝi ne estas, tamen, sufiĉa kondiĉo. Efektive, specifa verko povus esti nelibera en aliaj manieroj kiuj restriktas la esencajn liberojn. Ĉi tiuj estas la suplementaj kondiĉoj por verko por esti konsiderita liberan:


Perché venga considerata libera, un'opera ''deve'' essere coperta da una Free Culture License, o il suo status legale ''deve'' fornire le stesse ''libertà essenziali'' elencate in precedenza. Non si tratta, comunque, di una condizione sufficiente. Infatti, un'opera specifica potrebbe essere non-libera in modi diversi dal restringere le libertà essenziali. Queste sono le condizioni addizionali perché un'opera possa essere considerata libera:
* '''Havebleco de fonto donitaĵoj:''' Kie fina verko estas akirita tra la kompilo aŭ pretigita de fontdosiero aŭ multoblaj fontdosieroj, ĉiuj fundamentaj fontoj devus esti haveblaj apud la verko mem laŭ la samaj kondiĉoj. Ĉi tiuj povas esti la poentaro de muzika kunmetaĵo, la modeloj uzataj en 3D-sceno, la datenoj de scienca eldono, la fontkodo de komputilprogramo, aŭ iu ajn aliaj tielaj informoj.
* '''Uzo de libera aranĝo:''' Por ciferecaj dosieroj, la formo en kiu la verko estas donita, ne povas esti protektita de patentoj, krom se tutmonda senlima kaj nerevokebla tantiemoliberigo estas alportita por utiligi la patentan teknologion. Dum neliberaj formatoj povus foje esti uzata por praktikaj kialoj, libera formato kopio devas esti havebla por la verko esti konsiderita liberan.
* '''Neniuj teknikaj restriktoj:''' La verko devas esti havebla en formo kie neniuj teknikaj aranĝoj kutimiĝis al limigi la liberojn specifitaj super.
* '''Neniuj aliaj restriktoj aŭ limoj:''' La verko mem devas ne esti kovrita de laŭleĝaj restriktoj (patentoj, kontraktoj, ktp.) aŭ limoj (kiel rajtoj je privateco) kiuj povus malhelpi la liberojn specifitajn super. Verko povus utiligi ekzistantajn laŭleĝajn sendevigojn de kopirajto (por citi kopirajtigitajn verkojn), kvankam nur la partoj de ĝi kiu estas sendubasence libera konsistigas liberan verkon.


* '''Disponibilità dei dati di origine:''' quando un'opera finale è stata ottenuta attraverso la compilazione o l'elaborazione di un file di origine o di file di origine multipli, tutti i dati di origine sottostanti devono essere disponibili assieme all'opera in sé alle stesse condizioni. Questi possono essere lo spartito di una composizione musicale, i modelli usati per una scena 3D, i dati di una pubblicazione scientifica, il codice sorgente di un'applicazione per computer, o qualsiasi altra informazione di questo tipo.
Alivorte, ĉiam, kiam la uzanto de verko ne povas laŭleĝe aŭ praktike ekzerci siajn bazajn liberojn, la verko ne povas esti konsiderita kaj kaj ne nomata "liberan".
* '''Utilizzo di un formato libero:''' Per i file digitali, il formato in cui l'opera viene resa disponibile non deve essere protetto da brevetti, a meno che sia data una concessione globale, illimitata e irrevocabile per fare uso della tecnologia brevettata. Mentre i formati non-liberi possono essere talvolta utilizzati per motivi pratici, una copia in formato libero ''deve'' essere disponibile perché l'opera sia considerata libera.
* '''Nessuna restrizione tecnica:''' L'opera deve essere disponibile in una forma in cui nessuna misura tecnica viene usata per limitare le libertà precedentemente elencate.
* '''Nessun'altra restrizione o limitazione:''' L'opera stessa non deve essere coperta da restrizioni legali (brevetti, contratti, ecc.) o limitazioni (come diritti di riservatezza) che ostacolerebbero le libertà precedentemente elencate. Un'opera può fare uso di esistenti esenzioni legali al copyright (allo scopo di citare opere protette da copyright), anche se solo le parti di opera che sono libere senza ambiguità costituiscono un'opera libera.


In altre parole, ogni volta che l'utilizzatore di un'opera non può esercitare legalmente o praticamente le sue libertà basilari, l'opera non può essere considerata e non deve essere chiamata "libera".
== Legi plu ==


== Ulteriori letture ==
* Vidu [[Licenses|permesilojn (angle)]] por diskuto de permesiloj, kaj ĉu ili kongruas kun ĉi tiu difino.
* Vidu [[History|historion (angle)]] por la agnoskoj kaj fono de ĉi tiu difino.
* Vidu la [[FAQ|oftajn demandojn (angle)]] por demandoj kaj respondoj.
* Vidu [[Portal:Index]] (angle) por tempaĝoj pri liberaj kulturaj verkoj.


* Si veda [[Licenses]] per una discussione delle singole licenze, e se queste soddisfino o meno la definizione.
== Versiado ==
* Si veda [[History]] per riconoscimenti e retroscena relativi a questa definizione.
* Si veda la [[FAQ]] per alcune domande e risposte.
* Si veda [[Portal:Index]] per pagine specifiche sull'argomento delle Opere Culturali Libere.


== Processo di revisione ==
Novajn versiojn de ĉi tiu difino ni publikigas tuj post kiam interkonsentiĝo (akirita rekte aŭ tra baloto, laŭ la [[authoring process|verkada procezo (angle)]]) estas evoluigita ĉirkaŭ sugestitaj ŝanĝoj. Nombrigado estos 0.x por unua malneto, 1.x, 2.x .. por ĉefaj publikigoj, x.1, X.2 .. por neĉefaj eldonoj.  Neĉefaj eldonoj estas faritaj kiam la teksto estas modifita en maniero kiu ne forte efikas la amplekson de ekzistantaj aŭ hipotezaj licencoj kovritaj de ĉi tiu difino.


Nuove versioni di questa definizione devono essere rilasciate non appena un consenso (ottenuto direttamente o attraverso il voto, come per il [[authoring process|processo di stesura]]) si sia sviluppato attorno ai cambiamenti suggeriti. La numerazione deve essere 0.x per le bozze iniziali, 1.x, 2.x .. per le versioni principali, x.1, x.2 .. per le versioni minori. Una versione minore si ha quando il testo viene modificato in modo da non avere un impatto sulla portata delle licenze esistenti o ipotetiche coperte da questa definizione.
-->
__NOTOC__
__NOTOC__

Revision as of 21:37, 29 July 2011

Stabila versio
Ĉi tio estas la esperanta traduko de la stabila versio 1.1 de la difino. La versinumero estos ĝisdatigita kiam la difino disvolvas. La ŝanĝebla versio de la difino povas esti trovita ĉe Definition/Unstable. Vidu aŭtora procezo (angle), kaj vidu traduko (angle) se vi volas kontribui version en alia lingvo.

Resumon

Ĉi tiu dokumento difinas "Liberajn Kulturajn Verkojn" kiel verkojn aŭ esprimojn kiuj povas esti libere studataj, aplikataj, kopiataj kaj/aŭ modifataj, de iu ajn, por iu ajn celo. Ĝi ankaŭ priskribas certajn permeseblajn restriktojn kiuj respektas aŭ protektas ĉi tiujn esencajn liberojn. La difino distingas inter liberaj verkoj, kaj [[Licenses|liberaj licencoj] (angle) kiuj oni povas uzi por laŭleĝe protekti la statuson de libera verko. La difino mem ne estas permesilo; ĝi estas ilo por determini ĉu verko aŭ permesilo devus esti konsiderata liberan.

Enkonduko

Sociaj kaj teknologiaj antaŭeniroj ebligas, por kreskada parto de la homaro eniri, krei, modifi, publikigi kaj distribui diversajn verkojn - artaĵojn, sciencajn kaj edukajn verkojn, programaron, artikolojn - resume: io ajn kiu povas esti reprezentita en cifera formo. Multaj komunumoj formiĝis por praktiki tiujn novajn eblecojn kaj krei riĉecon de kolektive reuzeblaj verkoj.

Plej multe da aŭtoroj, en ĉia ajn kampo kun ĉia ajn amatora aŭ profesia statuso, havas veran intereson en preferanta ekologia sistemo kie verkoj povas esti disvastigitaj, reuzitaj kaj derivitaj en kreemaj manieroj. Ju pli facile reuzi kaj derivi verkojn, des pli riĉaj niaj kulturoj fariĝas.

Por certigi la gracian funkciadon de ĉi tiu ekologia sistemo, verkoj de aŭtoreco devus esti liberaj, kaj kun libereco ni celas:

  • la libereco uzi la verkon kaj ĝui la avantaĝojn per uzi ĝin
  • la libereco studi la verkon kaj apliki scion derivitan
  • la libereco fari kaj disdoni kopiojn, tute aŭ parte, de la informo aŭ esprimo
  • la libereco ŝanĝi kaj plibonigi kaj publikigi derivitajn verkojn

Se aŭtoroj ne ekagas, iliaj verkoj estas kovritaj per ekzistantaj kopirajtaj leĝoj, kiuj severe limiĝas kio aliuloj povas kaj ne povas fari. Aŭtoroj povas fari iliajn verkojn liberaj per elekti inter kelkaj laŭleĝaj dokumentoj nomataj permesiloj. Aŭtoro kiu elektas meti ilian verkon sub libera permesilo ne perdas siajn tutajn rajtojn, sed ĝi donas iu ajn la liberojn listitajn ĉisupre.

Gravas ke iu verko kiu asertas ke ĝi estas libera provizas, praktike kaj senriske, la supre menciitajn liberojn. Ĉi tial ni sube donos precizan difino de libereco por permesiloj kaj por verkoj de aŭtoreco.

Identigi Liberajn Kulturajn Verkojn

Ĉi tio estas la Difino de Libera Kultura Verkoj, kaj kiam priparolanta vian verkon, ni instigas vin mencii ĉi tiun difinon kiel "Ĉi tio estas libere permesilita verko, kiel klarigita en la Difino de Libera Kultura Verko." Se vi ne ŝatas la terminon "Libera Kultura Verko," vi povas uzi la ĝeneralan terminon "Libera Enhavo," aŭ anstataŭ referenci al unu el la nunaj movadoj (angle) kiuj esprimas similajn liberojn en pli specifaj kuntekstoj. Ni ankaŭ instigas vin uzi la emblemojn kaj butonojn de Liberaj Kulturaj Verkoj (angle), kiuj estas senkopirajta.

Ni volas informi vin ke tiela identigo ne certigas la rajtojn en ĉi tiu difino; por via verko esti vere libera, vi devas uzi unu el la Liberaj Kulturaj Permesiloj (angle) aŭ esti senkopirajta.

Ni malinstigas vin uzi aliajn terminojn identigi Liberajn Kulturajn Verkojn kiuj ne transportas klaran difinon de libereco, kiel "malfermitan enhavon" kaj "malferma eniro". Ĉi tiuj terminoj estas ofte uzataj por temi pri enhavo kiu estas havebla laŭ "malpli restriktaj" terminoj ol tiuj de nunaj kopirajtaj leĝoj, aŭ eĉ por verkoj kiuj estas nur "haveblaj en la TTT".

Difini Liberajn Kulturajn Permesilojn

Permesiloj estas laŭleĝaj instrumentoj per kiu la posedanto de certaj laŭleĝaj rajtoj povus transloki ĉi tiuj rajtoj al triaj partioj. Libera Kulturo Licencoj ne forprenas iujn rajtojn -- ĉiam ili estas laŭvole akcepteblaj, kaj se akceptataj, ili donas liberojn kiujn kopirajta leĝo sole ne provizas. Kiam akceptitaj, ili neniam limiĝas aŭ reduktas nunajn sendevigojn en kopirajtaj leĝoj.

Esencaj liberecoj

Por esti agnoskita kiel "libera" sub ĉi tiu difino, permesilo devas doni la sekvontajn liberojn senlime:

  • La libero por uzi kaj fari la verkon: La permesilito devas esti

permesita uzi la verkon, private aŭ publike. Por specoj de verkoj kie ĝi estas rilata, ĉi tiu libereco inkluzivus ĉiujn derivitajn uzojn ("rilataj rajtoj") kiel ludadon aŭ interpretadon de la verko. Devas esti neniuj esceptoj rigardantaj, ekzemple, politikaj aŭ religiaj konsideroj.

  • La libero por studi la verkon kaj apliki la informojn: La permesilito devas esti permesita esplori la verkon kaj uzi la scion akiritan de la verko en iu maniero. La permesilo ne havas permeson, ekzemple, restrikti "retroprojektadon".
  • La libero por distribui kopioj: Kopioj povus esti venditaj, interŝanĝitaj aŭ fordonitaj senpage, kiel parto de pli granda verko, kolekto, aŭ sendepende. Devas esti neniu limo je la kvanto de informoj kiuj povas esti kopiitaj. Ankaŭ tie devas ne esti iu limo je kiu povas kopii la informojn aŭ sur kien la informojn povas esti kopiitaj.
  • La libero por distribui derivaĵojn: Por doni al ĉiu la kapablon plibonigi la verkon, la permesilo ne devas limigi la liberon por distribui modifitan version (aŭ, por fizikaj verkoj, verkoj iel derivitaj de la originala), sen konsidero de la intenco kaj celo de tiaj modifaĵoj. Tamen, iuj restriktoj povus esti aplikitaj por protekti ĉi tiujn esencajn liberojn aŭ la atribuon de aŭtoroj (vidu malsupre).

Permeseblaj restriktoj

Ne ĉiuj restriktoj de la uzo aŭ disdonado de verkoj malhelpas esencajn liberojn. Precipe postuloj por atribuo, por simetria kunlaboro (t.e., "kopilefto"), kaj por la protekto de esenca libereco oni rigardas kiel permesebla restriktoj (angle).

Difini Liberajn Kulturajn Verkojn

Por esti konsiderita liberan, verkon devas esti kovrita de Libera Kulturo Permesilo, aŭ sia jura statuso devas provizi la samajn esencajn liberojn specifitajn super. Ĝi ne estas, tamen, sufiĉa kondiĉo. Efektive, specifa verko povus esti nelibera en aliaj manieroj kiuj restriktas la esencajn liberojn. Ĉi tiuj estas la suplementaj kondiĉoj por verko por esti konsiderita liberan:

  • Havebleco de fonto donitaĵoj: Kie fina verko estas akirita tra la kompilo aŭ pretigita de fontdosiero aŭ multoblaj fontdosieroj, ĉiuj fundamentaj fontoj devus esti haveblaj apud la verko mem laŭ la samaj kondiĉoj. Ĉi tiuj povas esti la poentaro de muzika kunmetaĵo, la modeloj uzataj en 3D-sceno, la datenoj de scienca eldono, la fontkodo de komputilprogramo, aŭ iu ajn aliaj tielaj informoj.
  • Uzo de libera aranĝo: Por ciferecaj dosieroj, la formo en kiu la verko estas donita, ne povas esti protektita de patentoj, krom se tutmonda senlima kaj nerevokebla tantiemoliberigo estas alportita por utiligi la patentan teknologion. Dum neliberaj formatoj povus foje esti uzata por praktikaj kialoj, libera formato kopio devas esti havebla por la verko esti konsiderita liberan.
  • Neniuj teknikaj restriktoj: La verko devas esti havebla en formo kie neniuj teknikaj aranĝoj kutimiĝis al limigi la liberojn specifitaj super.
  • Neniuj aliaj restriktoj aŭ limoj: La verko mem devas ne esti kovrita de laŭleĝaj restriktoj (patentoj, kontraktoj, ktp.) aŭ limoj (kiel rajtoj je privateco) kiuj povus malhelpi la liberojn specifitajn super. Verko povus utiligi ekzistantajn laŭleĝajn sendevigojn de kopirajto (por citi kopirajtigitajn verkojn), kvankam nur la partoj de ĝi kiu estas sendubasence libera konsistigas liberan verkon.

Alivorte, ĉiam, kiam la uzanto de verko ne povas laŭleĝe aŭ praktike ekzerci siajn bazajn liberojn, la verko ne povas esti konsiderita kaj kaj ne nomata "liberan".

Legi plu

Versiado

Novajn versiojn de ĉi tiu difino ni publikigas tuj post kiam interkonsentiĝo (akirita rekte aŭ tra baloto, laŭ la verkada procezo (angle)) estas evoluigita ĉirkaŭ sugestitaj ŝanĝoj. Nombrigado estos 0.x por unua malneto, 1.x, 2.x .. por ĉefaj publikigoj, x.1, X.2 .. por neĉefaj eldonoj. Neĉefaj eldonoj estas faritaj kiam la teksto estas modifita en maniero kiu ne forte efikas la amplekson de ekzistantaj aŭ hipotezaj licencoj kovritaj de ĉi tiu difino.