Editing Definition/Ia

{{definition-langs}}

{{divbox|1=gray|2=Version stabile|3=Isto es le version stabile '''1.1''' del definition. Le numero de version essera actualisate con le disveloppamento del definition. Le version modificabile del definition se trova a [[Definition/Unstable]]. Vide [[authoring process]] pro ulterior informationes, e vide [[translations]] si tu vole contribuer un version in un altere lingua.

<div style="text-align:right;">[[Definition/1.0|version '''1.0''']]</div>
}}

== Summario ==

Iste documento defini "obras cultural libre" como obras o expressiones que pote esser liberemente studiate, applicate, copiate e/o modificate, per quicunque, pro qualcunque scopo. Illo etiam describe certe restrictiones permissibile que respecta o protege iste libertates essential. Le definition distingue inter ''obras libere'', e ''[[licenses|licentias libere]]'' le quales pote esser usate pro legalmente proteger le stato de un obra libere. Le definition mesme ''non'' es un licentia; illo es un instrumento pro determinar si un obra o licentia deberea esser considerate "libere".

== Preambulo ==

Le avantiamentos social e technologic rende possibile que un parte de plus in plus grande del humanitate ''accede a, crea, modifica, publica e distribue'' varie generes de obras - materiales artistic, scientific e educational, software, articulos - in breve: ''toto que pote esser representate in forma digital''. Multe communitates se ha formate pro exercitar iste nove possibilitates e crear un abundantia de obras collectivemente re-usabile.

Le majoritate del autores, non importa lor campo de activitate, non importa lor stato de amateur o professional, ha un interesse real in favorar un ecosystema in le qual le obras pote esser diffundite, re-usate e derivate in modos creative. Quanto plus facile il es re-usar e derivar obras, tanto plus ric deveni nostre culturas.

Pro assecurar le functionamento gratiose de iste ecosystema, le obras de autorato debe esser '''libere''', e per ''libertate'' nos vole dicer:

* le '''libertate de usar''' le obra e fruer del beneficios de usar lo
* le '''libertate de studiar''' le obra e de applicar le cognoscentia acquirite ab illo
* le '''libertate de facer e redistribuer copias''', in integritate o in parte, del information o expression
* le '''libertate de facer modificationes e meliorationes''', e de distribuer obras derivate

Si le autores non interprende action, lor obras es coperite per le leges existente de copyright, le quales gravemente limita lo que alteros pote e non pote facer. Le autores pote render lor obras libere per seliger inter un numero de documentos legal cognoscite como licentias. Pro un autor, optar pro poner su obra sub un ''licentia libere'' non vole dicer que ille/-a perde tote su derectos, sed illo da a omnes le libertates supra enumerate.

Il es importante que omne obra que assere esser libere provide, practicamente e sin risco, del libertates prenominate. Es pro isto que nos da in lo sequente un precise '''definition de libertate''' pro licentias e pro obras autorate.

== Identification de obras cultural libere ==

Isto es le ''Definition de obras cultural libere'', e quando tu describe tu obra, nos te incoragia de facer referentia a iste definition, per exemplo, "Isto es un obra licentiate liberemente, como explicate in le ''Definition de obras cultural libere''". Si non te place le termino "obra cultural libere", tu pote usar le termino generic "contento libere", o referer in su loco a un del [[Existing Movements|movimentos existente]] que exprime libertates similar in contextos plus specific. Nos etiam te incoragia de usar le [[logos and buttons|logotypos e buttones de obras cultural libere]], le quales es in le dominio public.

Per favor sia avisate que tal identification ''non'' de facto confere le derectos describite in iste definition; pro render tu obra vermente libere, es necessari que illo usa un del [[Licenses|licentias]] de cultura libere o que illo sia in le dominio public.

Nos dissuade le uso de altere terminos pro identificar obras cultural libere le quales non communica un clar definition de libertate, como "contento aperte" e "accesso aperte". Iste terminos es frequentemente usate pro referer a contento que es disponibile sub terminos "minus restringite" que illos del leges existente de copyright, o mesmo pro obras que es simplemente "disponibile in le web".

== Definition de licentias cultural libere ==

Le licentias es instrumentos legal per le quales le proprietario de certe derectos legal pote transferer iste derectos a tertie personas. Le Licentias cultural libere non subtrahe alcun derecto – lor acceptation es sempre optional, e si acceptate, illos concede libertates le quales le lege de copyright sol non provide. Quando acceptate, illos nunquam limita o reduce le exemptiones existente in le leges de copyright.

=== Libertates essential ===

A fin de esser recognoscite como "libere" sub iste definition, un licentia debe conceder le sequente libertates sin limitation:

* '''Le libertate de usar e representar le obra:''' Le licentiato debe esser permittite de facer qualcunque uso, private o public, del obra. Pro le generes de obras relevante, iste libertate debe includer tote le usos derivate ("derectos connexe") como representar o interpretar le obra. Il debe haber nulle exception concernente, per exemplo, considerationes politic o religiose.
* '''Le libertate de studiar le obra e applicar le informationes:''' Le licentiato debe reciper le permission de examinar le obra e de usar de qualcunque modo le cognoscentia ganiate del obra. Le licentia non pote, per exemplo, restringer le "ingenieria reverse".
* '''Le libertate de redistribuer copias:''' Le copias pote esser vendite, excambiate o donate gratuitemente, como parte de un obra plus grande, un collection, o independentemente. Il debe haber nulle limite del quantitate de informationes que pote esser copiate. Il etiam debe haber nulle limite de qui pote copiar le informationes o de a ubi le informationes pote esser copiate.
* '''Le libertate de distribuer obras derivate:''' A fin de dar a omnes le capacitate de meliorar un obra, le licentia non debe limitar le libertate de distribuer un version modificate (o, pro obras physic, un obra derivate del original de alcun modo), non importa le intento e scopo de tal modifiationes. Nonobstante, alcun restrictiones pote esser applicate a proteger iste libertates essential o le attribution del autores (vide infra).

In the complicated world we live in, it's good to find simple soltuoins.

== Definition de obras cultural libere ==

Pro esser considerate libere, un obra ''debe'' esser coperite per un licentia de cultura libere, o su stato legal ''debe'' fornir le mesme ''libertates essential'' supra enumerate. Isto non es, nonobstante, un condition sufficiente. In effecto, un obra specific pote esser non libere in altere aspectos que restringe le libertates essential. Istes es le conditiones additional pro que un obra sia considerate libere:

* '''Disponibilitate del datos de fonte:''' Quando un obra final ha essite obtenite per le compilation o processamento de un file de fonte o de plure files de fonte, tote le datos de fonte subjacente debe esser disponibile insimul con le obra mesme sub le mesme conditiones. Isto pote esser le partitura de un composition musical, le modellos usate in un scena 3D, le datos de un publication scientific, le codice-fonte de un programma de computator, o qualcunque altere tal informationes.
* '''Uso de un formato libere:''' Pro le files digital, le formato in le qual le obra es publicate non debe esser protegite per patentes, salvo que un concession mundial, illimitate, irrevocabile e gratuite sia date de utilisar le technologia patentate. Ben que le formatos non libere pote a vices esser usate pro motivos practic, un copia in formato libere ''debe'' esser disponibile pro que le obra sia considerate libere.
* '''Nulle restrictiones technic:''' Le obra debe esser disponibile in un forma sin mesuras technic pro limitar le libertates supra enumerate.
* '''Nulle altere restrictiones o limitationes:''' Le obra mesme non debe esser coperite per restrictiones legal (patentes, contractos, etc.) o limitationes (como derectos de vita private) le quales impedirea le libertates supra enumerate. Un obra pote utilisar le exemptiones legal existente al copyright (pro citar obras sub copyright), ben que solmente le portiones de illo que es inambiguemente libere constitute un obra libere.

In altere parolas, quandocunque le usator de un obra non pote legalmente o practicamente exercitar su libertates de base, le obra non pote esser considerate e non debe esser appellate "libere".

== Lectura ulterior ==

* Vide [[Licenses]] pro un discussion de licentias individual, e si o non illos corresponde a iste definition.
* Vide [[History]] pro recognoscentias e informationes de fundo super iste definition.
* Vide le [[FAQ]] pro alcun questiones e responsas.
* Vide [[Portal:Index]] pro paginas thematic super obras cultural libere.

== Versiones ==

Nove versiones de iste definition essera publicate al puncto que se ha disveloppate un consenso super le modificationes suggerite (attingite directemente o per un voto, secundo le [[authoring process|processo de autorar]]). Le numeration essera 0.x pro editiones provisori initial, 1.x, 2.x .. pro editiones major, x.1, x.2 .. pro editiones minor. Un edition minor es facite quando le texto es modificate de un modo que non ha un impacto super le scopo de licentias existente o hypothetic coperite per iste definition.

__NOTOC__

__NOTOC__