Editing Definition/Gl/1.0

{{definition-langs}}

{{divbox|1=gray|2=Versión estable|3=Esta é a versión estable '''1.0''' da definición. O número da versión actualizarase co desenvolvemento da mesma. Pódese tamén acceder á súa [[Definition/Unstable|versión editable (en inglés)]]. Vexa o [[authoring process|proceso de aprobación (en inglés)]] para máis información, e bótalle unha ollada ás [[translations|traducións]] se queres revisar a tradución a unha lingua ou mesmo creala.

<div style="text-align:right;">[[Definition/Gl|versión estable '''1.1''']]</div>
}}

==Resumo==
Este documento define os "obras culturais libres" coma obras que poden ser estudadas, aplicadas, copiadas e/ou modificadas libremente, por calquera, e para calquera fin. Tamén describe as posibles restricións que respectan ou protexen esas liberdades esenciais. A definición fai distincións entre ''obras libres'' e ''[[licenses|licenzas libres]]'', as cales poden usarse para protexer legalmente unha obra libre. A definición non é de por si unha licenza. É unha ferramenta para determinar cando debería unha obra ou licenza considerarse "libre".


== bbbhhbjol ==
==Limiar==
Os avances tanto sociais coma tecnolóxicos fan posible que unha grande parte da humanidade poda ''acceder, crear, modificar, publicar e distribuír'' diversos tipos de obras: materiais artísticos, científicos e educativos, software, artículos... en fin, ''calquera cousa que poda ser representada en formato dixital''. Para exercer estas novas posibilidades e crear unha colección de obras que poden volver utilizarse colectivamente.

A grande maioría dos autores, sen importar o campo da súa actividade nin o seu estatus de profesional ou afeccionado, ten un especial interese en favorecer un ecosistema no que as obras poden transmitirse, volver utilizarse e derivar de xeito creativo. Canto máis doado é crear obras derivadas e volver utilizalas, maior é a riqueza cultural.

Para asegurar o axeitado funcionamento deste ecosistema, as obras de autor deberían de ser '''libres''', e por "libres" enténdese:
* '''liberdade para usar''' a obra e gozar dos beneficios que o seu uso proporciónanos.
* '''liberdade para estudar''' a obra e aplicar o coñecemento adquirido do seu estudo.
* '''liberdade para copiar e distribuír''' a obra total ou parcialmente.
* '''liberdade para realizar cambios e melloras''' e de distribuír a obra resultante.

Estas liberdades deberían de estar dispoñibles para calquera, sen restricións de espazo ou tempo. Non deberían restrinxirse a causa do contexto no que se utilice a obra. A creatividade é o acto de usar algo que xa existe do xeito en que ninguén o fixera antes.

Así e todo, en moitos estados estas liberdades non son protexidas, senón que son suprimidas polas chamadas "leis de dereitos de autor". Estes estados tratan aos autores coma divindades da creación e dánlles o monopolio exclusivo de como pode volver utilizarse "a súa obra". Este monopolio impide o normal fluxo da cultura, e non favorece tanto a situación económica dos autores coma protexe o modelo de negocio das compañías editoriais máis poderosas.

A pesar destas leis, os autores poden liberar as súas obras elixindo entre unha morea de documentos legais coñecidos coma licenzas libres. Para un autor, decidir poñer a súa obra baixo unha ''licenza libre'' non significa perder todos os seus dereitos, senón darlle a calquera persoa as liberdades citadas anteriormente.

É importante que calquera obra que presuma de ser libre forneza, sen posibilidade de confusión ou risco, as mencionadas liberdades. Isto é o motivo polo cal fornecemos unha '''definición de liberdade''' precisa para licenzas e para obras de autor.

==Identificar obras culturais libres==
Esta é a ''definición de obras culturais libres'', e á hora de describir a túa obra, animámosche a facer referencia a esta definición, algo coma "esta obra conta cunha licenza libre, como se explica na ''definición de obras culturais libres''". Se non che gusta a expresión "obra cultural libre", podes utilizar o termo xenérico "contido libre", ou mesmo facer referencia a outro dos [[Existing Movements|movementos existentes]] que expresan liberdades semellantes en contextos máis específicos. Animámosche tamén a usar os [[logos and buttons|logos e botóns de Free Cultural Works]], que están en dominio público.

Por favor, ten en conta que estas identificacións en realidade ''non'' confiren os dereitos descritos na definición. Para que a túa obra sexa realmente libre, debe utilizar unha das [[Licenses|licenzas]] de cultura libre ou estar no dominio público.

Non de aconsellamos utilizar outros termos para identificar obras culturais libres que non conteñan unha definición clara de liberdade, coma "contido aberto" e "libre acceso". Frecuentemente utilízanse estes termos para referirse a contido que está dispoñible baixo termos menos restritivos que aqueles baixo as leis de dereitos de autor vixentes, ou simplemente para obras dispoñibles na Internet.

==Definición de licenzas de cultura libre==
As licenzas son instrumentos legais a través dos cales o propietario de certos dereitos legais transfire estes dereitos a terceiros. As licenzas de cultura libre non quitan ningún dereito. Sempre é opcional optar por elas, e de facelo, garanten liberdades que os dereitos de autor non fornecen por si mesmos. Ao aceptarse, xamais limitan ou reducen as exencións vixentes nas leis de dereitos de autor.


===Liberdades esenciais===
Coa fin de ser recoñecida coma "libre" baixo esta definición, unha licenza debe garantir as seguintes liberdades sen limitacións:
* '''liberdade para utilizar e interpretar a obra:''' debe permitirse calquera uso da obra, privado ou público. No caso das obras en que isto sexa relevante, esta liberdade deberá incluír todos os usos derivados ("dereitos relacionados") coma o de realizar ou interpretar o traballo. Non debe haber excepcións relativas ás consideracións políticas ou relixiosas.
* '''liberdade para estudar a obra e aplicar a información:''' debe permitirse examinar a obra e usar o coñecemento adquirido da mesma para calquera fin e de calquera xeito. A licenza non podería, por exemplo, restrinxir a "enxeñaría inversa".
* '''liberdade para distribuír copias:''' as copias poderán venderse, de balde ou por un prezo, coma parte dunha obra maior, unha colección ou individualmente. Non debe haber límite na cantidade de información que pode copiarse. Tampouco pode haber límite respecto a quen ou onde pode copiarse a obra.
* '''liberdade para distribuír obras derivadas:''' para darlle a calquera a oportunidade de mellorar unha obra, a licenza non debe limitar a liberdade para distribuír unha versión modificada (ou, no caso de obras materiais, unha obra que semella derivada da orixinal), sen importar a intencións ou a finalidade das mencionadas modificacións. Así e todo, poden aplicarse certas restricións para protexer estas liberdades esenciais ou a atribución da autoría.

===Restricións permisibles===
Non todas as restricións no uso ou distribución dunha obra impiden estas liberdades esenciais. Concretamente, o requisito de atribución da autoría, de colaboración simétrica (coma por exemplo "copyleft") e de protección das liberdades esenciais considéranse [[permissible restrictions|restricións permisibles]].

==Definición de obras culturais libres==
Para ser considerada libre, unha obra ''debe'' estar protexida por unha licenza de cultura libre, ou o seu status legal ''debe'' fornecer as mesmas ''liberdades esenciais'' enumeradas anteriormente. Así e todo, non abonda con esta condición. Unha obra concreta podería non ser libre noutros aspectos que restrinxen as liberdades esenciais. Estas son as condicións adicionais para que unha obra poda ser considerada libre:
* '''Dispoñibilidade da fonte:''' cando unha obra final sexa obtida a través da compilación ou procesamento dun ficheiro fonte ou varios, todos os ficheiros necesarios deberán estar dispoñibles, así coma a propia obra, baixo as mesmas condicións. Isto pode ser o caso dunha composición musical, os modelos usados nunha escena en tres dimensións, a información dunha publicación científica, o código fonte dunha aplicación informática, ou calquera outra información do estilo.
* '''Uso dun formato libre:''' no caso dos ficheiros dixitais, o formato en que se fixo pública a obra non poderá estar protexido por patentes, salvo que se fornezan garantían ilimitadas e irrevogables de libre uso da tecnoloxía patentada. Aínda que ás veces poden usarse formatos privativos por razóns prácticas, ''debe'' haber dispoñible unha copia da obra nun formato libre para que esta poda considerarse libre tamén.
* '''Sen restricións técnicas:''' a obra ''debe'' estar dispoñible de forma que o aspecto técnico non limite as liberdades enumeradas anteriormente.
* '''Sen outras restricións ou limitacións:''' a obra en si mesma ''non debe'' estar baixo restricións legais (patentes, contratos, etc.) ou limitacións (coma dereitos de privacidade) que poderían impedir as liberdades antes mencionadas. Unha obra poderá facer uso das exencións legais de dereitos de autos vixentes (para citar obras protexidas, por exemplo), pero só a parte que son libres sen equívocos constitúen unha obra libre.

Noutras palabras, sempre que o usuario dunha obra non poda exercer as súas liberdades por motivos legais ou prácticos, o traballo non pode considerarse nin debe chamarse "libre"

==Máis información==
''As seguintes páxinas/artigos están en inglés.''

* En [[Licenses]] discútense as licenzas individuais, e se cumpren ou non o exposto nesta definición.
* Vexa [[History]] para afondar nos motivos que levaron a esta definición.
* No [[FAQ]] atopará algunhas preguntas frecuentes coas súas respostas.
* Vaia a [[Portal:Index]] para ver páxinas relativas a asuntos específicos acerca das obras culturais libres.

==Versións==
As novas versións desta definición lanzaranse tan cedo como haxa un consenso (arquivado a través dun proceso de votación, así coma por un de [[authoring process|aprobación]]) acerca dos cambios suxeridos. A numeración será 0.x para as versións iniciais, 1.x, 2.x ... para as versións máis importantes, x.1, x.2 ... para as versións con pequenos cambios. As versións con pequenos cambios son aquelas nas que as modificacións non teñen ningún impacto no ámbito das licenzas, existentes ou hipotéticas, que concordan con esta definición.

__NOTOC__

__NOTOC__