Editing Definition/El

{{definition-langs}}

{{divbox|1=gray|2=Σταθερή έκδοση|3=Αυτή είναι η σταθερή έκδοση '''1.1''' του ορισμού. Ο αριθμός έκδοσης θα ενημερώνεται όσο αναπτύσσεται ο ορισμός. Η επεξεργάσιμη έκδοση του ορισμού μπορεί να βρεθεί στην [[Definition/Unstable]]. Δείτε την [[authoring process|διαδικασία συγγραφής]] για περισσότερες πληροφορίες, και δείτε [[translations|μεταφράσεις]] αν θέλετε να συνεισφέρετε μια έκδοση σε άλλη γλώσσα.

<div style="text-align:right;">[[Definition/El/1.0|έκδοση '''1.0''']]</div>
}}

== Σύνοψη ==

Αυτό το κείμενο προσδιορίζει ως "Ελεύθερα Πολιτισμικά Έργα" τα έργα ή τις εκφράσεις που μπορούν ελεύθερα να μελετηθούν, εφαρμοστούν, αντιγραφούν ή/και να τροποποιηθούν, από οποιονδήποτε, και για οποιονδήποτε σκοπό. Επίσης περιγράφει ορισμένους αποδεκτούς περιορισμούς που σέβονται ή προστατεύουν αυτές τις πρωταρχικές ελευθερίες. Ο ορισμός κάνει διάκριση μεταξύ των ''ελεύθερων έργων'', και των  ''[[άδειες|ελεύθερων αδειών]]'' που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να προστατευθεί νομικά το καθεστώς ενός ελεύθερου έργου. Ο ορισμός ο ίδιος ''δεν είναι'' μια άδεια, είναι ένα εργαλείο για εκτίμηση του αν ένα έργο ή μια άδεια μπορούν να χαρακτηριστούν "ελεύθερα".

== Προοίμιο ==

Κοινωνικές και τεχνολογικές εξελίξεις κάνουν δυνατό σε ένα αναπτυσσόμενο τμήμα της ανθρωπότητας το να ''έχει πρόσβαση, να δημιουργεί, να τροποποιεί, να δημοσιεύει και να διακινεί'' διάφορους τύπους έργων - καλλιτεχνικό, επιστημονικό και εκπαιδευτικό υλικό, λογισμικό, άρθρα - εν συντομία: ''οτιδήποτε μπορεί να αναπαρασταθεί σε ψηφιακή μορφή''. Πολλές κοινότητες έχουν σχηματιστεί για να ασκήσουν αυτές τις νέες δυνατότητες και να δημιουργήσουν ένα πλούτο συλλογικά επαναχρησιμοποιούμενων έργων.  

Οι περισσότεροι δημιουργοί, οποιοδήποτε κι αν είναι το πεδίο δραστηριότητάς τους, οποιαδήποτε κι αν είναι η ιδιότητα ερασιτέχνη ή επαγγελματία, έχουν ένα γνήσιο ενδιαφέρον προτίμησης ενός οικοσυστήματος όπου τα έργα μπορούν να διαδίδονται, επαναχρησιμοποιούνται και τροποποιούνται με δημιουργικούς τρόπους. Όσο περισσότερο εύκολο είναι να επαναχρησιμοποιηθούν και τροποποιηθούν έργα, τόσο πλουσιότερος γίνεται ο πολιτισμός μας.

Για να διασφαλιστεί η ευγενής λειτουργία αυτού του οικοσυστήματος, τα έργα των δημιουργών θα πρέπει να είναι '''ελεύθερα''', και με την ''ελευθερία'' εννοούμε:
* την '''ελευθερία για χρήση''' του έργου και απόλαυση από τα οφέλη χρήσης του
* την '''ελευθερία για μελέτη''' του έργου και εφαρμογή της γνώσης που προήλθε από αυτό
* την '''ελευθερία για την δημιουργία και αναδιανομή αντιγράφων''', του συνόλου ή ενός μέρους, από την πληροφορία ή την αναπαράσταση
* την '''ελευθερία για πραγματοποίηση αλλαγών και βελτιώσεων'''  και την διανομή παράγωγων έργων  

Αυτές οι ελευθερίες θα πρέπει να είναι διαθέσιμες σε οποιονδήποτε, οπουδήποτε, οποτεδήποτε. Θα πρέπει να μην περιορίζονται από το πλαίσιο στο οποίο χρησιμοποιείται το έργο. Η δημιουργικότητα είναι η πράξη χρήσης ενός υπάρχοντος πόρου με ένα τρόπο που δεν έχει οραματιστεί προηγουμένως. 

Στις περισσότερες χώρες ωστόσο, αυτές οι ελευθερίες δεν επιβάλλονται αλλά καταστέλλονται από νόμους που κοινώς ονομάζονται ''νόμοι πνευματικών δικαιωμάτων''. Αυτοί θεωρούν τους δημιουργούς ως εν δυνάμει θεούς-δημιουργούς και τους δίνουν το αποκλειστικό μονοπώλιο για το πως μπορεί "το υλικό τους" να επαναχρησιμοποιηθεί. Αυτό το μονοπώλιο εμποδίζει την ανάπτυξη του πολιτισμού, και ούτε καν βοηθά την οικονομική κατάσταση των δημιουργών όσο προστατεύει το επιχειρηματικό σχέδιο των ισχυρότερων εκδοτικών εταιριών.

Παρά την ύπαρξη αυτών των νόμων, οι δημιουργοί μπορούν να κάνουν τα έργα του ελεύθερα επιλέγοντας ανάμεσα σε μια τεράστια παράταξη νομικών κειμένων γνωστά ως ελεύθερες άδειες. Για ένα δημιουργό, η επιλογή να βάλει το έργο του κάτω από μια ''ελεύθερη άδεια'' δεν σημαίνει ότι χάνει όλα τα δικαιώματά του, αλλά ότι δίνει σε καθένα τις ελευθερίες που περιγράφονται παραπάνω. 

Είναι σημαντικό, οποιοδήποτε έργο ισχυρίζεται ότι είναι ελεύθερο να παραχωρεί, πρακτικά και χωρίς άλλα ενδεχόμενα, τις προαναφερθείσες ελευθερίες. Για αυτό το λόγο εφεξής δίνουμε ένα ακριβή '''ορισμό της ελευθερίας''' για άδειες και για έργα δημιουργών.

==Αναγνώριση Ελεύθερων Πολιτισμικών Έργων==
Αυτός είναι ο ''Ορισμός των Ελεύθερων Πολιτισμικών Έργων'', και όταν περιγράφετε το έργο σας, σας ενθαρρύνουμε να κάνετε αναφορά σε αυτό τον ορισμό, όπως "Αυτό είναι ένα έργο υπό ελεύθερη άδεια, όπως εξηγείται στον ''Ορισμό των Ελεύθερων Πολιτισμικών Έργων''". Αν δεν σας αρέσει ο όρος "Ελεύθερο Πολιτισμικό Έργο", μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον γενικό όρο "Ελεύθερο Περιεχόμενο", ή να αναφερθείτε εναλλακτικά σε ένα από τα [[Existing Movements|υπάρχοντα κινήματα]] που εκφράζουν παρόμοιες ελευθερίες σε περισσότερο συγκεκριμένα πλαίσια. Επίσης σας ενθαρρύνουμε να χρησιμοποιείτε τα [[logos and buttons|λογότυπα και κουμπιά Ελεύθερων Πολιτισμικών Έργων]], τα οποία είναι κοινό κτήμα.

Παρακαλούμε να λάβετε υπόψη ότι τέτοιος προσδιορισμός ''δεν'' παραχωρεί ουσιαστικά τα δικαιώματα που περιγράφονται σε αυτό τον ορισμό, για να είναι το έργο σας πραγματικά ελεύθερο, πρέπει να χρησιμοποιήσετε μια από τις Ελεύθερες Πολιτισμικές [[Άδειες]] ή να είναι κοινό κτήμα. 

Σας αποθαρρύνουμε να χρησιμοποιήσετε άλλους όρους για να προσδιορίσετε Ελεύθερα Πολιτισμικά Έργα που δεν μεταφέρουν ένα καθαρό ορισμό της ελευθερίας, όπως "Ανοικτό Περιεχόμενο" και "Ανοικτή Πρόσβαση". Αυτοί οι όροι συχνά χρησιμοποιούνται για περιεχόμενο που είναι διαθέσιμο κάτω από "λιγότερο περιοριστικούς" όρους από αυτούς των υπαρχόντων νόμων για τα πνευματικά δικαιώματα, ή ακόμη και για έργα που απλά είναι "διαθέσιμα στον παγκόσμιο ιστό".

==Ορισμός Ελεύθερων Πολιτισμικών Αδειών==

Οι άδειες είναι νομικά έγγραφα με τα οποία ο ιδιοκτήτης ορισμένων νομικών δικαιωμάτων μπορεί να μεταβιβάσει αυτά τα δικαιώματα σε τρίτα μέρη. Οι Ελεύθερες Πολιτισμικές Άδειες δεν ακυρώνουν κάποια δικαιώματα -- είναι πάντα προαιρετικό το να γίνουν αποδεκτές, και αν είναι αποδεκτές, παραχωρούν ελευθερίες τις οποίες δεν παραχωρούν οι νόμοι πνευματικών δικαιωμάτων από μόνοι τους. Όταν είναι αποδεκτές, ποτέ δεν περιορίζουν ή μειώνουν τις υπάρχουσες εξαιρέσεις στους νόμους πνευματικών δικαιωμάτων.

===Θεμελιώδεις ελευθερίες===

Προκειμένου να αναγνωριστεί ως "ελεύθερη" υπό αυτό τον ορισμό, μια άδεια θα πρέπει να παραχωρεί τις ακόλουθες ελευθερίες χωρίς περιορισμό:

* '''Η ελευθερία για χρήση και εκτέλεση του έργου:''' Στον κάτοχο της άδειας θα πρέπει να επιτρέπεται να κάνει οποιαδήποτε χρήση, ιδιωτική ή δημόσια, του έργου. Για είδη έργων όπου είναι σχετικό, αυτή η ελευθερία θα πρέπει να περιλαμβάνει όλες τις παράγωγες χρήσεις ("συγγενή δικαιώματα") όπως εκτέλεση/παράσταση ή ερμηνεία του έργου. Δεν θα πρέπει να υπάρχει καμμία εξαίρεση, για παράδειγμα, πολιτικοί ή θρησκευτικοί παράγοντες.
* '''Η ελευθερία για μελέτη του έργου και εφαρμογή της πληροφορίας:''' Στο κάτοχο της άδειας θα πρέπει να επιτρέπεται να εξετάσει το έργο και να χρησιμοποιήσει την γνώση που απέκτησε από το έργο με οποιοδήποτε τρόπο. Η άδεια δεν μπορεί, για παράδειγμα, να περιορίζει την "αντίστροφη μηχανική".
* '''Η ελευθερία για την αναδιανομή αντιγράφων:''' Αντίγραφα μπορούν να πουληθούν, ανταλλαχθούν ή να δίδονται δωρεάν, ως μέρος ενός μεγαλύτερου έργου, συλλογής, ή ανεξάρτητα. Δεν μπορεί να υπάρχει κανένα όριο στην ποσότητα πληροφορίας που μπορεί να αντιγραφεί. Δεν μπορεί επίσης να υπάρχει κανένα όριο στο ποιος μπορεί να αντιγράψει την πληροφορία ή το που μπορεί να αντιγραφεί η πληροφορία.
* '''Η ελευθερία για διανομή παράγωγων έργων:''' Προκειμένου να δοθεί σε οποιονδήποτε η δυνατότητα να κάνει βελτιώσεις στο έργο, η άδεια δεν μπορεί να περιορίζει την ελευθερία διανομής μιας τροποποιημένης έκδοσης (ή, για φυσικά έργα, ένα έργο που κατά κάποιο τρόπο προέρχεται από το αυθεντικό), ανεξάρτητα από την πρόθεση και τον σκοπό τέτοιων τροποποιήσεων. Ωστόσο, ορισμένοι περιορισμοί μπορεί να τεθούν για να προστατέψουν αυτές τις θεμελιώδεις ελευθερίες ή την αναγνώριση των δημιουργών (δείτε παρακάτω).

=== Αποδεκτοί περιορισμοί ===

Δεν παρακωλύουν τις θεμελιώδεις ελευθερίες όλοι οι περιορισμοί στην χρήση ή διανομή των έργων. Συγκεκριμένα, απαιτήσεις για αναγνώριση, για συμμετρική συνεργασία (δηλ. "copyleft"), και για την προστασία των θεμελιωδών ελευθεριών θεωρούνται [[permissible restrictions|αποδεκτοί περιορισμοί]].

== Ορισμός Ελεύθερων Πολιτισμικών Έργων==
Προκειμένου να χαρακτηριστεί ελεύθερο, ένα έργο ''πρέπει'' να καλύπτεται από μια Ελεύθερη Πολιτισμική Άδεια, ή το νομικό καθεστώς του ''πρέπει'' να παραχωρεί τις ίδιες ''θεμελιώδεις ελευθερίες'' που απαριθμούνται παραπάνω. Δεν είναι ωστόσο, μια επαρκής προϋπόθεση. Πράγματι, ένα συγκεκριμένο έργο μπορεί να είναι μη-ελεύθερο κατά άλλους τρόπους που περιορίζουν τις θεμελιώδεις ελευθερίες. Αυτές είναι οι επιπρόσθετες προϋποθέσεις για ένα έργο ώστε να χαρακτηρίζεται ελεύθερο:

* '''Διαθεσιμότητα των πηγαίων δεδομένων:''' Όπου το τελικό έργο λαμβάνεται μέσω συμπίλησης ή επεξεργασίας ενός πηγαίου αρχείου ή πολλαπλών πηγαίων αρχείων, όλα τα υποκείμενα πηγαία δεδομένα θα πρέπει να είναι διαθέσιμα παράλληλα με το ίδιο το έργο υπό τις ίδιες προϋποθέσεις. Αυτό μπορεί να είναι η παρτιτούρα μιας μουσικής σύνθεσης, τα μοντέλα που χρησιμοποιήθηκαν σε μια σκηνή 3D, τα δεδομένα μιας επιστημονικής δημοσίευσης, ο πηγαίος κώδικας μιας εφαρμογής υπολογιστών, ή άλλες παρόμοιες πληροφορίες.
* '''Χρήση μιας ελεύθερης μορφής:''' Για ψηφιακά αρχεία, η μορφή στην οποία διατίθεται το έργο δεν θα πρέπει να προστατεύεται από πατέντες, εκτός αν παραχωρείται ένα παγκόσμιο, απεριόριστο και μη ανακαλούμενο δωρεάν δικαίωμα χρήσης της πατενταρισμένης τεχνολογίας. Παρόλο ότι μη ελεύθερες μορφές μπορεί κάποιες φορές να χρησιμοποιούνται για πρακτικούς λόγους, ένα αντίγραφο σε ελεύθερη μορφή ''πρέπει'' να είναι διαθέσιμο ώστε το έργο να χαρακτηρίζεται ελεύθερο.
* '''Όχι τεχνικοί περιορισμοί:''' Το έργο πρέπει να είναι διαθέσιμο σε μια μορφή όπου δεν χρησιμοποιούνται καθόλου τεχνικά μέτρα για να περιορίσουν τις ελευθερίες που απαριθμούνται παραπάνω.
* '''Όχι άλλοι περιορισμοί ή όρια:''' Το ίδιο το έργο δεν μπορεί να καλύπτεται από νομικούς περιορισμούς (πατέντες, συμβόλαια κλπ.) ή όρια (όπως δικαιώματα ιδιωτικότητας) που παρακωλύουν τις ελευθερίες που απαριθμούνται παραπάνω. Ένα έργο μπορεί να κάνει χρήση νομικών εξαιρέσεων στα πνευματικά δικαιώματα (προκειμένου να παραπέμπει προς έργα που αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία), αλλά μόνο τα μέρη αυτού που είναι ξεκάθαρα ελεύθερα αποτελούν το ελεύθερο έργο.

Με άλλα λόγια, οποτεδήποτε ο χρήστης ενός έργου δεν μπορεί νομικά ή πρακτικά να εξασκήσει τις βασικές του ελευθερίες, το έργο δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται και να ονομάζεται "ελεύθερο".

== Επιπλέον ανάγνωση ==

* Δείτε [[Licenses|Άδειες]] για μια εξέταση των διάφορων αδειών, και αν ικανοποιούν αυτό τον ορισμό ή όχι. 
* Δείτε [[History|Ιστορία]] για αναγνωρίσεις και το υπόβαθρο για αυτό τον ορισμό. 
* Δείτε το [[FAQ|Συχνές ερωτήσεις]] για ορισμένες ερωτήσεις και απαντήσεις. 
* Δείτε [[Portal:Index|Πύλη: Δείκτης]] για θεματικές σελίδες σχετικά με ελεύθερα πολιτισμικά έργα.

== Παρακολούθηση εκδόσεων ==

Νέες εκδόσεις αυτού του ορισμού θα εκδίδονται μόλις υπάρχει συναίνεση (που επιτυγχάνεται απευθείας ή μέσω ψηφοφορίας, σύμφωνα με την [[authoring process|διαδικασία συγγραφής]]) για συγκεκριμένες αλλαγές. Οι αριθμοί έκδοσης θα είναι 0.x για αρχικές πρόχειρες εκδόσεις, 1.x, 2.x .. για κύριες εκδόσεις, x.1, x.2 .. για ελάσσονες εκδόσεις. Μια ελάσσων  έκδοση γίνεται όταν το κείμενο τροποποιείται με τρόπους που δεν έχουν επίπτωση στον σκοπό υπαρχόντων ή υποθετικών αδειών που καλύπτονται από αυτό τον ορισμό. 

__NOTOC__